Wykaz poszczególnych metod:
Niestosowanie żadnej antykoncepcji - wskaźnik Pearla 85
Kalendarzyk małżeński - wskaźnik Pearla 5 - 25
Metoda termiczno-objawowa - wskaźnik Pearla 3-25
Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe - wskaźnik Pearla 0,5
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe - wskaźnik Pearla 0,1 – 0,2
Prezerwatywa - wskaźnik Pearla 3 -14
Wkładka hormonalna - wskaźnik Pearla 0,1-0,2
Parę słów o tabletkach hormonalnych :
Zawierają
dwa hormony - estrogen i gestagen. Pigułki jednofazowe zawierają stałą
dawkę hormonów, natomiast dwu-, i trójfazowe dwie lub trzy różne dawki, w
zależności od fazy cyklu.
Tabletki łyka się
codziennie z siedmiodniową przerwą między kolejnymi opakowaniami, kiedy
to występuje krwawienie. Blokują owulację oraz zmieniają błonę śluzową
macicy w taki sposób, by nie mogło dojść do zagnieżdżenia komórki
jajowej. Są bardzo skuteczne (od lat 60. dawka etynyloestradiolu
zmniejszyła się ze 150 do 20 mikrogramów na tabletkę). Regulują cykl,
skracają czas i obfitość krwawienia miesięcznego, zapobiegają
zapaleniom jajników, zmniejszają ryzyko osteoporozy. Trzeba jednak
codziennie pamiętać o ich zażywaniu.
Przeciwwskazania do stosowania
pigułek to m.in. niezdiagnozowane krwawienia z dróg rodnych, choroba
zakrzepowo-zatorowa i palenie papierosów po 35. roku życia. Mogą
powodować spadek libido, tycie oraz sprzyjać stanom zapalnym pochwy.
Natomiast minipigułki
zawierają tylko gestagen i połyka się je codziennie, bez przerw między
opakowaniami. Zagęszczają śluz szyjkowy. Minipigułkę mogą stosować
kobiety karmiące i te, którym nie wolno przyjmować estrogenów. Szybciej
niż po zwykłej pigułce powraca płodność. Minipigułkę trzeba przyjmować
bardzo regularnie, bo nawet trzygodzinny poślizg może sprawić, że będzie
nieskuteczna. Może powodować nieregularne cykle, plamienia
międzymiesiączkowe.
Z kolei plastry antykoncepcyjne
zawierają estrogen i progestagen, które stopniowo przenikają przez
skórę do krwi. Plastry przykleja się co siedem dni. Są bardzo wygodne w
użyciu i trzeba o nich pamiętać tylko raz w tygodniu. Hormony
przenikają bezpośrednio do krwi, a więc nie obciążają wątroby. Ich dawki
są mniejsze niż w przypadku tabletki. Klej z plastra czasami może
wywołać reakcję alergiczną. Tego typu antykoncepcji nie powinny stosować
kobiety ważące powyżej 90 kilogramów. Plaster może się też odkleić.
Na naszym rynku dostępne są również zastrzyki
antykoncepcyjne, które zawierają tylko jeden hormon - progestagen,
który hamuje owulację i zagęszcza śluz na szyjce macicy, nie
dopuszczając do zapłodnienia. Mogą je stosować kobiety, którym nie służą
estrogeny, karmiące i te, którym odpowiada ta forma antykoncepcji,
jeśli zaakceptuje ją lekarz. Raz na trzy miesiące w ciągu pierwszych 5
dni cyklu pielęgniarka albo lekarz robi domięśniowy zastrzyk. Gdy
kobieta rodziła, a nie karmi piersią, zastrzyk robi się 5 dni po
porodzie, a jeśli karmi - w 6. tygodniu od porodu. Niektóre kobiety same
podają sobie lek, ale nieumiejętnie zrobiony zastrzyk jest bolesny.
Należy jeszcze wspomnieć o wkładce antykoncepcyjnej nazywanej również spiralą.
Jest to popularna i skuteczna metoda, z której w zależności od rodzaju
można korzystać nieprzerwanie przez 3, 5 lub 7 lat. Wkładka kształtem
przypomina literę T. Jest wykona z plastiku z dodatkiem miedzi lub
srebra. Zadaniem wkładek jest zmniejszenie ruchliwości plemników, przez
co nie mogą one dotrzeć do jajowodu i zapłodnić komórki jajowej – takie
działanie ma np. miedź. Natomiast wkładki hormonalne wyposażone są w
pojemniczek z progestagenem, który stopniowo uwalnia się do macicy. Śluz
gęstnieje, plemniki nie mogą się poruszać. Polecane są paniom które
już rodziły i nie planują szybko dzieci oraz tym, które nie mogą
stosować antykoncepcji doustnej. Spiralę zakłada lekarz w czasie
menstruacji.
Mniej skuteczne są metody mechaniczne czyli np.: prezerwatywy
( które mają pewne wady - możliwość uszkodzeń fabrycznych, obniżenie
satysfakcji, możliwość uczulenia na lateks). Pozostałe metody
mechaniczne to gąbki i kapturki.
Najmniejszą skutecznością cieszą się metody chemiczne (pianki , żele i globulki) oraz metody naturalne (kalendarzyk, termiczna i objawowa).
Właściwie kiedy kobieta może zajść w ciążę?
Przyjmuje
się, że do zapłodnienia może dojść przez 9 dni w cyklu. Pięć dni przed
owulacją (plemniki mogą przeżyć w drogach rodnych kobiety do 72 godzin,
czyli 3 doby, dwie doby dodaje się dla pewności). W dniu owulacji i w 3
dni po (komórka jajowa posiada zdolność zapłodnienia przez 6 ÷ 8 godzin,
resztę czasu dodaje się dla pewności).
Łatwym sposobem na określenie owulacji u kobiety są specjalne testy owulacyjne.
Polecane szczególnie kobietom, u których długość, a zatem i przebieg
cyklu nie są jednakowe każdego miesiąca, co może wystąpić w wyniku
przebytych infekcji, narażenia na intensywne emocje, stres, po
zakończeniu stosowania hormonalnej antykoncepcji, tzw. antykoncepcji "po
stosunku", otyłości lub zbyt niskiej masy ciała. Wyznaczenie dni
płodnych poprzez obserwację śluzu, czy też pomiary temperatury jest
metodą żmudną, wymagającą systematyczności, wprawy, a rezultaty takiego
postępowania nie zawsze dają jednoznaczne wyniki. Zastosowanie testów
owulacyjnych w szybki i jednoznaczny sposób umożliwia ustalenie czasu
owulacji. Takie testy można zakupić w każdej aptece.
Jeżeli dojdzie do zapłodnienia pomocne również są testy ciążowe.Testy
dostępne na polskim rynku wykazują ciążę na podstawie obecności w moczu
gonadotropiny kosmówkowej (HCG). Hormon ten produkowany jest już od
pierwszych dni po zapłodnieniu. Po około dwóch tygodniach trwania ciąży,
jego stężenie w moczu jest odpowiednie, żeby móc stwierdzić ciążę na
podstawie testu. Jednak test nie daje nigdy 100% pewności, dlatego w
celu potwierdzenia ciąży należy skontaktować się z ginekologiem,
ponieważ istnieje szereg czynników, które mogą zafałszować wynik testu.
Ze względu na rodzaj wykonywania pomiaru wyodrębnia się testy:
- płytkowe - wymagające zebrania moczu do naczynia, pobrania paru kropli moczu i umieszczenia ich w odpowiedniej płytce pomiarowej,
- testy w postaci flamastra (strumieniowe) - wystarczy go umieścić na kilka sekund pod strumieniem moczu, na wynik testu czeka się od 1 do 5 minut.
- paskowe - wymagające pobrania moczu do naczynia i umieszczenia w nim specjalnego paska z antyciałami HCG.
Test
ciążowy obecnie można wykonać w domu, w pracy, a odpowiedni zestaw
można kupić w każdej aptece. Koszt tego wynalazku waha się w granicach
5-20 zł. Należy postępować dokładnie według wskazówek podanych na
opakowaniu testu. Wiarygodność testów ciążowych określana jest na 95 % i
więcej. Nowoczesne testy ciążowe są bardzo czułe.