Cukrzyca ciążowa

Cukrzycą nazywamy grupę zaburzeń metabolicznych, których wspólną cechą jest podwyższony poziom glukozy we krwi czyli tzw. hiperglikemia. Jest ona następstwem niedoboru insuliny - hormonu wydzielanego przez trzustkę.
Cukrzyca ciążowa to natomiast różnego stopnia zaburzenia tolerancji glukozy, które po raz pierwszy wystąpiły lub zostały wykryte w czasie ciąży. W tej grupie mogą znaleźć się zarówno kobiety, które przed ciążą miały nieprawidłową gospodarkę węglowodanową, co zostało wykryte dopiero w czasie ciąży, jak i kobiety, u których wysoki poziom glukozy wystąpił tylko w czasie ciąży.
Cukrzycę ciężarnych wykrywa się dzięki prostemu badaniu krwi i równie łatwo leczy. A wtedy nie jest groźna ani dla mamy, ani dla rozwijającego się w jej brzuchu maleństwa.

      Jak rozpoznać cukrzycę ciążową?

Każda kobieta w ciąży w czasie pierwszej wizyty u ginekologa powinna mieć zlecone oznaczenie stężenia glukozy na czczo we krwi żylnej. Jeśli stężenie glukozy przekracza 125 mg/dl to należy rozpoznać cukrzycę ciążową. Natomiast wartość poniżej 100 mg/dl jest wynikiem prawidłowym i w tych przypadkach należy powtórzyć diagnostykę w kierunku cukrzycy między 24 a 28 tygodniem ciąży. Zalecany schemat wykrywania cukrzycy w ciąży może być dwustopniowy i obejmuje test przesiewowy i diagnostyczny.

     Test przesiewowy

Test przeprowadza się między 24 a 28 tygodniem ciąży i nie wymaga badania glikemii na czczo. Bada się poziom glukozy we krwi żylnej w 1 godzinę po doustnym podaniu 50 g glukozy. Przy stężeniu glukozy powyżej 180mg/dl rozpoznajemy cukrzycę ciężarnych. Natomiast poziom glukozy po 1 godzinie o wartości między 140 a 180 mg/dl jest wskazaniem do wykonania testu diagnostycznego.

    Test diagnostyczny

Test ten wykonuje się na czczo, 8-14 godzin po ostatnim posiłku. Trzy dni przed wykonaniem testu nie należy stosować ograniczeń węglowodanów. Krew pobiera się na czczo i 2 godziny od wypicia 75 g glukozy rozpuszczonej w 250-300 ml wody w ciągu 5 min. W tym czasie należy siedzieć, nie można przyjmować jakiegokolwiek pożywienia i nie można palić papierosów. Jeśli stężenie glukozy przekracza 140 mg/dl to rozpoznajemy cukrzycę ciążową.

     Jak leczyć cukrzycę ciążową?

Kobiety z rozpoznaną cukrzycą ciążową powinny znajdować się pod opieką ośrodka wyspecjalizowanego w tego typu przypadkach. Potrzebna jest współpraca lekarza położnika, diabetologa  oraz  dietetyka. Leczenie rozpoczyna się od diety. Ilość kalorii dostarczanych z posiłkiem musi być dostosowana do okresu ciąży, masy ciała ciężarnej i jej aktywności fizycznej. Około 35-40% kalorii powinny dostarczać węglowodany złożone, 20-25% białka, a 30-35% tłuszcze. Insulinę włącza się wówczas , gdy poziom glukozy na czczo przekracza 95 mg/dl lub w 2 godziny po posiłku 120 mg/dl. Dla prawidłowego przebiegu ciąży należy uzyskać wartości glikemii na czczo w granicach 60-90 mg/dl, przed posiłkami 60-105 mg/dl, w 1 godzinę po posiłku <140 mg/dl, w 2h po posiłku <120 mg/dl, a w nocy >60 mg/dl.W poradni każda przyszła mama dostanie gleukometr , czyli aparat do pomiaru glukozy z kropli krwi pobranej z opuszki palca. Badanie będzie sama wykonywała kilka razy dziennie. Nie może sobie pozwolić na kulinarne szaleństwa, ponieważ to, co zjada wpływa na poziomem cukru we krwi. Jeśli pomimo przestrzegania diety, stężenia glukozy we krwi są za wysokie, nie obędzie się bez insuliny w zastrzykach (w ciąży nie można brać doustnych leków przeciwcukrzycowych!). W ostatnim miesiącu ciąży lekarz może skierować mamę do szpitala, aby do porodu była pod fachową opieką.

      Poród i połóg u kobiety chorej na cukrzycę ciążową

Cukrzyca ciężarnych nie oznacza pożegnania się z myślą o porodzie siłami natury. Jednak jednym z najczęstszych skutków cukrzycy jest nadmierny wzrost malca – nawet do 5 kg . W takiej sytuacji naturalny poród jest zbyt ryzykowny i lekarz zaleca cesarskie cięcie. Po porodzie zwykle kobiety te nie wymagają insulinoterapii, choroba zwykle ustępuje, ale po 6-12 tygodniach od porodu należy ponownie wykonać test obciążenia 75 g glukozy celem jednoznacznego wykluczenia lub potwierdzenia cukrzycy typu 2 lub typu MODY.

       Trzy zasady diety cukrzycowej mam:

•  Powinnaś jeść codziennie 6 niedużych posiłków.
• Posiłki o stałych porach; ostatni przed snem, ok. godz. 21–22.
• Odpowiednie, np.: chude mięso, ryby, niektóre warzywa (np. sałata i     ogórki). Na czarnej liście: słodycze, tłuste mięsa, cukier, białe pieczywo, miód, niektóre owoce (np. banany, winogrona), mleko tłuste i jego przetwory, alkohol.