Homeopatia to metoda leczenia oparta na zasadzie podobieństwa, która wykorzystuje substancje lecznicze w bardzo małych lub nieskończenie małych dawkach.
Zasadę podobieństwa zauważył już Hipokrates pięć wieków przed
naszą erą. Wtedy zaobserwowano, że istnieje równoległość działania
toksycznego i terapeutycznego substancji: np. ciemiernik biały, który w
dużych dawkach powoduje wystąpienie biegunki przypominającej cholerę,
był z powodzeniem stosowany w leczeniu cholery.
Jednak dopiero w 1790 roku niemiecki lekarz Christian Samuel
Hahnemann, który był także chemikiem i toksykologiem, rozpoczął głębsze
badania tego zjawiska. Odkrył, że chinina używana wówczas do leczenia
malarii, podana zdrowej osobie wywołuje napad gorączki podobny to tego,
który towarzyszy malarii. Znając prace szkoły Hipokratesa, stwierdził
wtedy :”Wydaje się, że leki mogą leczyć objawy, które same mogą
wywoływać”. Była to hipoteza, którą należało sprawdzić i ów lekarz zajął
się tym zagadnieniem. Najpierw sam zażywał używane wtedy substancje
lecznicze oraz podawał je osobom z najbliższego otoczenia. Były to m.in.
chinina, belladonna, korzeń wymiotnicy, rtęć. Obserwował jak te
substancje działają na osoby zdrowe i jakie skutki u nich wywołują.
Następnie zaczął podawać te substancje chorym, którzy cierpieli na takie
objawy, jakie następowały u osoby zdrowej po zażyciu danej substancji.
I
tak po zażyciu dużej dawki korzenia wymiotnicy przez zdrową osobę
następowały u niej nudności i wymioty, natomiast substancja ta podana w
małej dawce osobie cierpiącej na nudności i wymioty powodowała
ustąpienie objawów. Przypadki z innymi substancjami były podobne.
Hahnemann znalazł potwierdzenie swojej tezy lecz z zastrzeżeniem, że w
leczeniu należy podawać bardzo małe lub nieskończenie małe dawki
substancji. W miarę prowadzenia coraz bardziej skomplikowanych
doświadczeń lekarz przekonał się, że wysunięta przez niego hipoteza
sprawdza się regularnie. W związku z tym można było przyjąć ją jako
zasadę ogólną, prawo natury.
Homeopatia jako metoda terapeutyczna działa inaczej niż medycyna klasyczna.
Medycyna klasyczna opiera się na wymuszeniu efektu. Działanie
leków opiera się na niszczeniu (antybiotyki, leki
przeciwpasożytnicze),hamowaniu (leki przeciwzapalne, przeciwalergiczne)
lub substytucji czyli uzupełnianiu (hormony, witaminy).
Natomiast leczenie homeopatyczne działa w tym samym kierunku,
co naturalne reakcje organizmu. Stymulując je, zwiększa ich skuteczność,
dlatego w homeopatii są stosowane nieskończenie małe dawki. Zbyt duża
dawka leku mogłaby osłabić naturalne reakcje chorego. Leczenie
homeopatyczne ma też swoje ograniczenia i często stosowane jest
jednocześnie z klasycznym.
Homeopatia nie jest tożsama z
ziołolecznictwem, ponieważ leki homeopatyczne produkowane są z
substancji pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i mineralnego. Rośliny
stanowią surowiec dla ponad połowy leków homeopatycznych. Są zbierane w
ich naturalnym środowisku, następnie badane szczegółowo w laboratorium,
czy spełniają ściśle określone normy zawartości substancji czynnych.
Tylko takie są używane do produkcji.
Substancje mineralne to różne związki chemiczne: sole naturalne, metale. Są one starannie wyselekcjonowane i oczyszczone.
Substancje pochodzenia zwierzęcego to jady, hormony, naturalne wydzieliny oraz ciała niektórych owadów-pszczół, mrówek, pająków.
Z
wymienionych powyżej substancji przygotowuje się nalewki-matki, czyli
pranalewki. Powstają one przez macerację substancji w alkoholu przez
minimum trzy tygodnie. Pranalewki są później poddawane procesowi
stężania. Gotowy macerat jest rozcieńczany w stosunku 1 do 10 lub 1 do
100. Każde kolejne rozcieńczenie jest energicznie wstrząsane czyli
dynamizowane. Otrzymane w ten sposób produkty są odpowiednio oznaczane. I
tak np. znak 6DH oznacza, że substancja wyjściowa została rozcieńczona 6
razy do jednej dziesiątej stężenia i poddana sześć razy dynamizowaniu.
5CH oznacza, że substancja wyjściowa została rozcieńczona pięć razy do
jednej setnej i poddana pięć razy dynamizowaniu. Jest więc to
rozcieńczenie zawierające jedną dziesięciomiliardową część substancji
wyjściowej. Aby z otrzymanego roztworu uzyskać lek homeopatyczny w
postaci stałej nasącza się nim cukrowe granulki.